روزه داري با استراحت دادن به سلول ها بر وضعيت سوخت و ساز بدن و غلظت هورمون ها تاثير مي گذارد و اجازه مي دهد بدن به كمك كليه ها و كبد، سموم زائد را دفع كند. روزه داري همچنين با تقويت جنبه رواني در فرد، سبب كاهش افسردگي شده و عزت نفس را افزايش مي دهد. با توجه به اينكه در ماه رمضان يك وعده غذايي حذف مي شود، با مصرف متعادل مواد غذايي، بدن فرصت سوزاندن چربي هاي اضافه را پيدا مي كند. البته اين در صورتي است كه فرد حداقل بيست تا سي درصد كمتر از ماه هاي عادي غذا بخورد. در پايان روزه داري رنگ زبان بيانگر ميزان سم زدايي انجام شده در بدن است. با روزه داري روي زبان را يك لايه زرد، سفيد يا خاكستري مي پوشاند. وجود اين لايه نشان دهنده انجام عمل سم زدايي است و با اتمام سم زدايي اين لايه از بين مي رود. معمولاً در 3 تا 7 روز اول ماه رمضان احساس گرسنگي با روزه داري وجود دارد كه تحمل روزه را مشكل مي سازد ولي بعد فرد عادت كرده و اين حالت برطرف مي شود.
   

    سحري
    
    حذف سحري به خيال تاثير روي لاغر شدن، كار درستي نيست چرا كه باعث سوخت ناقص چربي ها و توليد كتون ها و ايجاد سردرد مي شود. همچنين سبب پايين افتادن قند خون (هايپوگليسمي) شده و عوارض عصبي ايجاد مي كند. خالي ماندن دستگاه گوارش براي مدت طولاني منجر به ترشح اسيد و سوزش سردل و زخم معده مي شود.
    
    ويژگي سحري
    
    سحري بايد شامل يك وعده غذاي كامل، سبك و سرخ نشده باشد. حتماً ميوه در برنامه غذايي سحر بايد گنجانده شود. يك ليوان شير يا يك ليوان ماست نيز بايد در وعده سحري گنجانده شود. از زياده روي در مصرف مواد قندي مانند قند و شكر و نبات و شيريني بايد اجتناب كرد زيرا باعث افزايش ناگهاني هورمون انسولين شده و اين هورمون باعث افت قند خون و ضعف و گرسنگي مي شود. بهتر است از كربوهيدرات هاي پيچيده مانند نان و برنج در وعده سحري استفاده كرد. مصرف فيبر كافي در وعده سحري اهميت زيادي دارد. منابع غذايي فيبر: ميوه جات، سبزيجات، سالاد و سبوس است. فيبر براي مدت طولاني تري فرد را سير نگه مي دارد همچنين آب زيادي را در خود جذب كرده و احساس تشنگي ديرتر عارض مي شود. از مصرف چاي زياد در سحري بايد خودداري كرد زيرا كافئين موجود در چاي اثر ديورتيك دارد و موجب افزايش ادرار و دفع آب از بدن و از دست دادن مواد معدني مورد نياز بدن مي شود. استفاده از كاهو و گوجه فرنگي در وعده سحري باعث مي شود در طول روز كمتر احساس تشنگي شود زيرا اين مواد آب را در خود نگه مي دارند.
    
    افطار
    
    هنگام افطار بايد از مواد غذايي استفاده شود كه به طور ناگهاني به دستگاه گوارش فشار وارد نشود. در افطار بايد مقدار غذا را تدريجاً اضافه كنيم و از رقيق شروع كرده و به غليظ برسيم. همچنين بايد غذا را به خوبي و به آهستگي بجويم. بهتر است افطار با يك ماده قندي مانند خرما يا نبات همراه با آب جوش يا چاي شروع شود تا افت قند خون جبران شود. در فصولي كه مدت روزه داري كوتاه تر است، بين افطاري و شام بهتر است فاصله يي در نظر گرفته شود و موقع افطار غذاي مختصري مصرف شده و وعده شام يك يا دو ساعت بعد از افطار صرف شود.
    
    بلافاصله بعد از افطار نبايد از زولبيا و باميه و قند و شيريني استفاده كرد، چون قند اضافي به چربي تبديل شده باعث افزايش وزن و چاقي مي شود. هر روز بعد از افطار (دو سه ساعت بعد) بايد دو سه عدد ميوه متوسط مصرف كنيد .
    
    افرادي كه دچار نقرس هستند، بايد بدانند كه با افت قند خون سطح اسيداوريك افزايش يافته و حملات نقرس تشديد مي شود. همچنين با افزايش اسيداوريك احتمال تشكيل سنگ هاي كليوي اوراتي افزايش مي يابد كه اين مشكل با خوردن آب فراوان كنترل مي شود.
    
    چند نكته در روزه داري
    
    - دوش گرفتن روزي يك بار براي جلوگيري از گرمازدگي و كمك به سم زدايي سلول ها مفيد است.
    
    - مشغول بودن به كار ذهن را از فكر غذا خوردن و گرسنگي منحرف مي كند و براي تحمل بي غذايي مفيد است.
    
    - ورزش در ماه رمضان نبايد كنار گذاشته شود زيرا باعث چاقي مي شود.
    
    *كارشناس تغذيه و رژيم درماني
    
    گيتي بهدادي پور*